Thực hiện Chỉ thị 13-CT/TW, ngày 12/01/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Đặc biệt là Kết luận 305/KL-HU ngày 24/3/2022 của Hội nghị Huyện uỷ lần thứ tám (khóa XII) về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/HU, ngày 30/10/2012 của Huyện uỷ về tăng cường công tác lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng trong phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng xâm hại tài nguyên rừng trên địa bàn huyện; Chỉ thị số 02-CT/HU ngày 19/6/2018 của Huyện uỷ (khoá XI) và Chỉ thị số 23-CT/HU ngày 25/8/20123 của Huyện ủy về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn huyện A Lưới. Trong thời gian qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của Huyện uỷ, mà trực tiếp là Ban Thường vụ và Thường trực Huyện uỷ, công tác phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) trên địa bàn huyện A Lưới tiếp tục được cấp uỷ, chính quyền các địa phương chỉ đạo quyết liệt, hạn chế đến mức thấp nhất việc cháy rừng xảy ra trên địa bàn huyện.
Là địa phương có diện tích rừng lớn nhất cả tỉnh, huyện A Lưới được xác định thuộc khu vực vùng núi cao và trung bình, có độ cao từ 680 mét đến 1.150 mét so với mực nước biển; toàn huyện có diện tích rừng 86.611,26 ha. Trong đó: rừng tự nhiên: 75.568,23 ha, rừng trồng: 11.043,03 ha, diện tích rừng chưa đạt tiêu chí thành rừng: 4.149,04 ha; độ che phủ rừng của huyện đạt 75,41% (theo Quyết định số 107/QĐ-UBND ngày 18/01/2024 của Ủy ban nhân dân huyện A Lưới về công bố hiện trạng rừng huyện A Lưới năm 2023).
Ảnh tư liệu diễn tập PCCCR tại xã Hồng Kim
Với diện tích rừng trồng tập trung tương đối lớn, địa hình phức tạp, độ dốc lớn. Bên cạnh đó, tình hình thời tiết ngày càng diễn biến phức tạp, nắng nóng kéo dài; tình trạng người dân đốt nương, rẫy xử lý thực bì không theo quy định, đốt lấy mật ong và một số nguyên nhân khách quan khác gây nguy cơ cháy rừng rất cao.
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Huyện uỷ, BTV Huyện uỷ, sự quản lý điều hành trực tiếp của UBND huyện, cùng với phát huy vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, LLVT, các chủ rừng toàn huyện, mà nồng cốt là lực lượng Hạt kiểm lâm huyện đối với công tác PCCCR, bảo đảm kiểm soát chặt chẽ tình hình PCCCR và xử lý các tình huống khi có cháy rừng xảy ra; nhằm chủ động phòng ngừa, hạn chế thấp nhất thiệt hại khi có cháy rừng xảy ra.
Với phương châm “4 tại chổ và 5 sẵn sàng”, “Phòng là chính, chữa cháy kịp thời”, đảm bảo an toàn diện tích rừng hiện có, chủ động phát hiện sớm cháy rừng, kịp thời ứng phó, huy động lực lượng, phương tiện chữa cháy rừng hiệu quả, an toàn, hạn chế thấp nhất số vụ và thiệt hại do cháy rừng gây ra. Chủ động trong việc phối hợp kiểm tra, kiểm soát, chỉ đạo, chỉ huy và điều động lực lượng, phương tiện trên địa bàn huyện; sẵn sàng ứng cứu, chữa cháy kịp thời, hạn chế đến mức thấp nhất về thiệt hại do cháy rừng gây ra.
Để cấp uỷ, chính quyền các địa phương trên địa bàn, chủ động trong công tác PCCR, UBND huyện đã xác định 04 vùng trọng điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng cao trên địa bàn huyện, để huy động lực lượng, phương tiện PCCR: Vùng 1: Bao gồm 04 xã: Hồng Thủy, Hồng Vân, Trung Sơn, Hồng Kim. Trọng tâm là khu vực dọc đường Hồ Chí Minh, đồi A Túc, tuyến đường S3, thuộc các tiểu khu 259; 262; 261; 263; 265; 271; 270; NTK. Thực bì đa số là cây bụi, cỏ tranh, lau lách, lá khô, địa hình phức tạp, độ dốc lớn. Vùng 2: Bao gồm 06 xã, thị trấn: Hồng Bắc, Quảng Nhâm, Thị trấn A Lưới, A Ngo, Sơn Thủy, Hồng Thái. Trọng tâm là khu vực Đồi A Túc; Đồi Thông thị trấn; Dọc đường HCM, thuộc các tiểu khu 288; 295; 301; NTK; 291; 292. Thực bì đa số là cây bụi, cỏ tranh, lau lách, lá Thông khô, địa hình phức tạp, độ dốc lớn. Vùng 3: Bao gồm 06 xã: Hồng Thượng, Phú Vinh, Hương Phong, Đông Sơn, Lâm Đớt, A Roàng. Trọng tâm khu vực dọc đường HCM thuộc các tiểu khu 306; 307; 314; 315; 316; 366; 300; 368; 357; 365. Thực bì đa số là cây bụi, cỏ tranh, lau lách, lá khô. Vùng 4: Bao gồm 02 xã: Hồng Hạ, Hương Nguyên. Trọng tâm khu vực dọc tuyến đường Quốc lộ 49 thuộc các 278; 280; 285; 283; 318. Diện tích rừng trồng của BQLRPH A Lưới, Công ty TNHH Nhà nước 1 thành viên Lâm nghiệp Nam Hòa, diện tích rừng của người dân xã Hồng Hạ, Hương Nguyên. Thực bì đa số là cây bụi, cỏ tranh, lau lách, lá khô, địa hình phức tạp, độ dốc lớn.
Ảnh tư liệu LL tham gia diễn tập PCCCR tại xã Hồng Kim
Về phân cấp lực lượng PCCCR, UBND huyện xác định: Cấp xã: Lực lượng chính gồm: Chủ rừng có rừng bị cháy, Kiểm lâm địa bàn. Lực lượng phối hợp: Dân quân tự vệ, công an xã, tổ đội bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng của thôn. Cấp huyện: Lực lượng chính gồm: Lực lượng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ, Hạt kiểm lâm huyện A Lưới. Lực lượng phối hợp: Ban CHQS huyện, Biên phòng, lực lượng địa phương nơi xảy ra cháy rừng và địa phương lân cận, các chủ rừng khác khi được huy động.
Nhằm đảm bảo công tác PCCCR kịp thời, hiệu quả, hạn chế thấp nhất thiệt hại, UBND huyện đã đề ra cơ chế phối hợp, chỉ đạo, chỉ huy lực lượng liên ngành chữa cháy rừng theo 03 cấp độ: (1)Trường hợp đám cháy mới phát sinh, quy mô đám cháy dưới 01 ha và không có nguy cơ cháy lan ra các khu vực lân cận; có thể kiểm soát được bằng lực lượng tại chổ của chủ rừng hoặc của cấp xã. (2)Trường hợp đám cháy trung bình: Đám cháy có quy mô từ 1 ha đến dưới 3 ha, có nguy cơ cháy lan ra các khu vực lân cận; vượt kiểm soát của lực lượng tại chổ của chủ rừng hoặc của cấp xã. (3)Trường hợp đám cháy bùng phát trên quy mô lớn và nguy cơ cháy lan nhanh trên diện rộng (cháy lớn): Đám cháy có quy mô từ 3 ha đến 15 ha , có nguy cơ cháy lan ra các khu vực lân cận; vượt kiểm soát của lực lượng chủ rừng, UBND huyện. Chủ tịch UBND huyện báo cáo tình hình cho Chủ tịch UBND tỉnh biết, chỉ đạo và ứng cứu chữa cháy kịp thời.
Ảnh tư liệu LL tham gia diễn tập PCCCR tại xã Hồng Kim
Trong tình trạng thời tiết hiện nay, tình hình nắng nóng, khô hạn kéo dài, nền nhiệt độ cao duy trì trên địa bàn huyện đến sớm hơn mọi năm; giai đoạn này, theo phong tục đồng bào các dân tộc thiểu số tập trung phát đốt làm nương rẫy, xử lý thực bì rừng trồng, tiềm ẩn rất cao về nguy cơ cháy rừng. Xác định nhiệm vụ chính trị trọng tâm giai đoạn này là công tác phòng cháy chữa cháy rừng; Ban Thường vụ Huyện ủy đã chỉ đạo UBND huyện ban hành các văn bản yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương; nhất là Hạt kiểm lâm, Đội phòng cháy chữa cháy Công an huyện, thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc triển khai thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ liên quan đến công tác phòng cháy chữa cháy nói chung và phòng cháy chữa cháy rừng nói riêng; tăng cường các biện pháp quản lý, bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy rừng, phá rừng gây ra.
Chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn, đặc biệt là Trung tâm VHTT&TT huyện tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, nhất là công tác PCCCR, nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và cộng đồng dân cư, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng sát biên giới Việt - Lào; lực lượng chuyên môn về PCCCR, thường xuyên tổ chức ứng trực, cập nhật, theo dõi thông tin về dự báo, cảnh báo nguy cơ nắng nóng, nguy cơ cháy rừng và phát hiện sớm cháy rừng (Website của Cục Kiểm lâm: kiemlam.org.vn, Website của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia: nchmf.gov.vn); Thông tin, báo cáo ngay khi có cháy rừng về Cục Kiểm lâm theo số điện thoại: 098 666 8 333; E-mail: fpd@kiemlam.org.vn, đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời để phối hợp chỉ đạo và huy động lực lượng chữa cháy rừng trong trường hợp cần thiết; cảnh báo cho nhân dân, các chủ rừng, các địa phương chủ động các biện pháp PCCCR phù hợp, nhanh chống, kịp thời dập tắt không để lửa bùng phát, lan rộng.
Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện phương án PCCCR của các chủ rừng; chỉ đạo việc triển khai thực hiện triệt để phương châm “4 tại chỗ và 5 sẵn sàng”, chủ động trong việc sẵn sàng ứng cứu dập tắt kịp thời các vụ cháy rừng xảy ra; xây dựng kế hoạch và tổ chức diễn tập PCCCR gắn với diễn tập phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ở các địa phương; tổ chức phát dọn thực bì, đốt trước vật liệu cháy, làm đường băng cản lửa; ưu tiên đầu tư các nguồn lực cho công tác PCCCR tại các khu rừng đặc dụng, trọng điểm, dễ cháy theo kế hoạch đề ra.
Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động và quản lý chặt chẽ việc đốt nương làm rẫy, xử lý thực bì đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật, an toàn không gây cháy lan vào rừng; nghiêm cấm và xử lý kịp thời, nghiêm khắc các hành vi đốt thực bì tại các thời điểm dự báo cháy rừng cấp III trở lên, tại các khu vực rừng gần khu dân cư sinh sống. Bên cạnh đó, chỉ đạo các cấp, các ngành, các đơn vị chủ rừng và nhân dân toàn huyện, tăng cường nhiều biện pháp, chủ động, phòng ngừa, bảo vệ an toàn cho diện tích rừng tự nhiên trong cao điểm mùa khô năm nay; với phương châm “Chủ động phòng chống, huy động toàn lực, phản ứng linh hoạt, khắc phục kịp thời”; chỉ đạo kiểm lâm địa bàn tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương kiện toàn Ban Chỉ đạo bảo vệ và phát triển rừng bền vững; tổ chức rà soát, xác định các khu vực trọng điểm có nguy cơ cháy cao, thành lập các tổ, đội, nhóm hộ liền kề để chủ động trong công tác phòng cháy và chữa cháy rừng; chủ động tu sửa lại các bảng cấp dự báo cháy rừng và bản tin trực quan về công tác chống chặt phá rừng, PCCCR.
Cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn xem công tác PCCCR cao điểm mùa khô năm nay là nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong giai đoạn hiện nay, là trách nhiệm của hệ thống chính trị và toàn xã hội; trong công tác PCCCR phải dựa trên nguyên tắc phòng là chính, chữa cháy kịp thời triệt để, với phương châm 4 tại chỗ. Các chủ rừng cần thực hiện nghiêm túc công tác PCCCR, ở mỗi khu rừng các chủ rừng phải trang bị kẻng báo động để làm tín hiệu khi có cháy rừng xảy ra. Tổ chức làm mới, nâng cấp đường băng cản lửa, xây dựng chòi canh kiên cố ở các vùng trọng điểm, thông tin, báo cáo kịp thời về Ban Chỉ đạo huyện khi có cháy rừng nhằm huy động lực lượng và có biện pháp phối hợp chữa cháy.
Mặc dù đã làm tốt công tác PCCCR, song vẫn còn nhiều khó khăn thách thức như: Việc đầu tư các công trình PCCC rừng chưa đồng bộ như đường băng cản lửa, điểm tiếp nước, các phương tiện để chữa cháy chưa thực sự đầy đủ; lực lượng kiểm lâm và lực lượng bảo vệ của các chủ rừng còn thiếu; chính quyền địa phương ở một số nơi chưa thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về rừng,... đây là điểm yếu cần sớm khắc phục.
Trong thời gian cao điểm mùa nắng nóng năm nay, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Huyện uỷ và Chi cục kiểm lâm tỉnh, cùng với quyết tâm cao, nổ lực lớn, hành động quyết liệt, các cấp uỷ, chính quyền, các lực lượng chuyên trách, LLVT và Nhân dân toàn huyện cùng vào cuộc, phong trào bảo vệ rừng và công tác PCCCR huyện A Lưới, sẽ được phát huy và mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ tài nguyên rừng, cải thiện môi trường sinh thái, giảm nghèo bền vững, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện A Lưới./.